In de workshops die ik geef, zie ik veel mensen verlangen naar rust, groei en ontwikkeling, meer jezelf zijn, meer van wat er echt toe doet. Hoe realiseer je dat? Dat is de grote vraag. Maar als we even doorfilosoferen, komen we al een heel eind met ons antwoord. We weten het eigenlijk wel.
Geluk zit in kleine momenten, als je ervoor open staat. Groei en ontwikkeling kosten tijd en geduld (meer dan je soms zou willen) en volgen geen rechte lijn omhoog maar eerder een grillig patroon vol onverwachte zijpaden. Ook dat weten we wel. Je hebt lang niet alles en iedereen in de hand. Ook al doe je wat je kunt, soms kun je beter ‘accepteren wat is’. Enzovoort.
We hebben aardig wat wijsheid vanbinnen. Alleen er gebeurt iets wonderlijks. Het lijkt alsof we het niet wÃllen weten.
Het wringt met verhalen dat je alles kunt bereiken, dat alles maakbaar is, als je maar de goede dingen doet, denkt, kiest en koopt. Stijg boven jezelf en anderen uit, ga in een moeiteloze flow door het leven, als de beste versie van jezelf, 200% in je kracht. Je mooiste droomleven is maar een paar stappen verwijderd. Het is helemaal aan jou, ga ervoor! Alles is mogelijk.
Verleidelijk, inspirerend misschien, om bij weg te dromen. Zoals je dat ook kunt doen bij bijvoorbeeld stijlvolle en opgeruimde huizen en interieurs. Alleen stel dat erbij zou staan: ‘In vijf stappen woon je ook in een miljonairsinterieur’, hoe serieus neem je dat? Je weet: dit heeft weinig tot niets met mijn dagelijkse werkelijkheid te maken. Om het gevoel van een geslaagd leven te hebben, hoef je niet per se nét zo te wonen. Je zelfwaardering hangt er niet van af.
Bij de verhalen over ‘in vijf stappen naar geluk en succes’ gebeurt iets anders. Ze appelleren aan een diepgeworteld geloof in maakbaarheid in onze samenleving: als je iets wilt bereiken moet je iets doen! Wat op zich werkt als je een huis wilt verbouwen of een product wilt lanceren. Maar doen alsof balans, geluk, gemoedsrust, vertrouwen en zingeving net zo maakbaar zijn, wekt verwachtingen die nooit werkelijkheid kunnen worden.
De beloften zijn subtiel, als microplastics in onze voeding: je krijgt er ongemerkt meer van binnen dan goed voor je is.
Coach jezelf naar een buitengewoon leven. 50 tips om creatiever, productiever en gelukkiger te worden. Kies voor wat je gelukkig maakt. Een scherpe en relaxte mindset. Een leven in balans. Voorgoed effectief leidinggeven. Stressvrij leven.
Als dat je aan het denken zet of inspireert, prima. Maar je kunt gemakkelijk het idee krijgen: dat MOET ik ook. Dan pas ben ik goed bezig. Dit is de Norm. Zo hoort het. Is het dan nog gezonde ambitie die uit jezelf komt? Of is het onzekerheid dat je de lat te laag legt, angst dat je ondermaats presteert en niet voldoet aan de Norm?
Dan is het beter om je er bewust van te worden: wat verwacht ik nu, wat verwacht ik van mijzelf? Is dit realistisch? Is het een Mogelijkheid? Of lijkt het een Mogelijkheid, mooi verpakt, maar is het in feite een Onmogelijkheid? Wat denk je als je denkt dat je in Mogelijkheden denkt?
Ik vind het lastig om precies en concreet aan te wijzen waar nu precies de grens ligt tussen Mogelijk en Onmogelijk. Menselijk optimisme maakt dat je graag wil geloven in de voorgespiegelde Mogelijkheden. Beperkingen erkennen we niet graag.
De valkuil is dat je gaat geloven in een gesimplificeerde versie van de werkelijkheid. Dat je gaat geloven in zekerheden en controle over je leven die niet bestaan.
Om rust, betekenis en geluk te vinden, houd je vast aan stappenplannen en verbetermethodes en aan maakbaarheid. Aan Onmogelijkheden. Daarmee versterk je ongeluk, ontevredenheid, ongedurigheid en onrust alleen maar.
Zelfs als het best aardig gaat, kan een gevoel ontstaan van: ‘een beetje mwah’. Want het klopt niet met de (torenhoge) verwachting die je had. Je gaat denken: dit gaat niet goed, dit kan het niet zijn, mijn leven zou toch veel beter moeten zijn.
Als je érgens gefrustreerd van raakt, is het wel denken in Onmogelijkheden. Het kan alleen maar mislukken. En je gaat nog denken dat die mislukking jouw eigen schuld is ook. Het is voeding voor meer onzekerheid, zelftwijfel en erger. Denken in Onmogelijkheden is af te raden als je mentaal gezond wilt blijven.
Ik ben voor vooruitgang, ontwikkeling, zelfverbetering, nadenken over hoe je meer inhoud en richting aan je leven kunt geven.
Denk je graag in Mogelijkheden? Ik ook.
Ik denk ook dat het goed is om stil te staan bij de verhalen die we onszelf en elkaar vertellen. In workshops gebruik ik het thema ‘verwachtingen’ als middel voor (zelf)reflectie (en ook: constructiever denken over jezelf). Wat verwacht je allemaal? Op welke manier helpt je dat – en wanneer zit het in de weg?
We zouden elkaar al helpen als we kunnen lachen om ‘in vijf stappen naar geluk en succes’. Net zoals we ook zouden lachen om een artikel ‘in vijf stappen woon je in een miljonairshuis’.
We zouden elkaar op een positieve manier kunnen stimuleren om de echte Mogelijkheden van het echte leven te zien. Want het gaat om de kleine stappen. Het geluk in kleine momenten. We weten het wel. Wat heb je vandaag gedaan om iets verder te komen? Wat heb je vandaag gedaan om je leven inhoud en richting te geven, om van betekenis te zijn voor een ander en voor jezelf? Elke stap is goed. Iedereen zet ze op een eigen manier, in een eigen tempo.
Het gaat om de voortgang, inclusief de ongemakkelijke momenten en de teleurstellingen. Het ongemak, de twijfels en de teleurstellingen horen erbij, sterker nog, je kunt er veel van leren. Dát is denken in mogelijkheden.
We zouden het erover kunnen hebben als de werkelijkheid nu eenmaal verwarrend, chaotisch, vol onzekerheden en ongemak is. Alleen al daarmee kunnen we elkaar bijstaan. Voor elkaar van betekenis zijn, precies wat we willen. Nog meer mogelijkheden!
We zouden het er meer over mogen hebben: is dit echt waar het om gaat? Wat is fake en wat is echt en oprecht?
Weg met de sociale druk en de schijnvertoning dat je precies ‘moet weten wat je wilt’. Nadenken over wat je wilt, dát is belangrijk. Het is lastig om bij jezelf te blijven, jezelf beter te leren kennen. Natuurlijk heb je vragen, natuurlijk ben je onzeker over dingen. Daarover zouden het juist veel meer mogen hebben met elkaar. Als je ergens over twijfelt, zou je dat kunnen bespreken. Zo kom je tot een betere keuze.
Kleine dingen kunnen al een verschil maken. Alleen al vragen die vaak in alle onschuld gesteld worden: Alles goed? Druk? In alle onschuld vragen we het elkaar, maar het zijn geen vragen die je geacht wordt naar waarheid te beantwoorden. Als je dat wel doet en zegt: ‘niet zo geweldig’ of ‘ik heb ’t rustig’, word je verschrikt aangekeken. Het lijkt erop dat je leven pas meetelt als je druk bent en alles goed gaat.
Alles goed? Tuurlijk niet. Fijn als het fantastisch gaat, maar stop de poppenkast, het is ook oké als het even wat minder gaat. Hoe gaat-ie, druk? Hoezo druk, is dat echt wat telt?
Alles goed? Druk? Na zulke vragen heb ik nog nooit een interessant gesprek gevoerd. Dat begint toch eerder met vragen zoals: hoe gaat het met je? Waar ben je mee bezig? Het is een klein verschil, maar het is al een ander begin van de verhalen die we elkaar en onszelf vertellen. Er spreekt oprechte interesse, aandacht, elkaar echt zien zoals we zijn. Wie weet hoe verbindend het werkt.
Wat ook zou kunnen helpen, is als we eeuwenoude lessen van boeddha, stoïcijnse filosofen, tao en weet ik wie allemaal ter harte nemen. En zeker ook onze eigen levenswijsheid die we diep van binnen dus wel degelijk hebben. Goed om meer tijd te maken, stilte en ruimte op zoeken om juist die innerlijke wijsheid te voeden en te laten groeien. Daar zit stevigheid. Mogelijkheden!
Het mag gaan over doen wat je kunt, ervan maken wat ervan te maken is en je weg vinden binnen de beperkingen die je in alle eerlijkheid en bescheidenheid beter kunt aanvaarden. Wat zijn realistische verwachtingen over hoeveel grip je kunt hebben op je omgeving, je kansen, je leven?
We kunnen elkaar geruststellen dat je soms beter met geduld aanvaarden dat iets moeizaam gaat, dat iets wat belangrijk en waardevol is nu eenmaal tijd mag kosten. Zo helpen we elkaar ambities en idealen overeind te houden, als blijkt dat het onverwacht taaier is om ze te realiseren dan voorzien.
Misschien helpt het ook om onszelf, als imperfecte, zoekende en soms ploeterende personen, te relativeren. Wanneer het lukt mijzelf zo te zien, kan ik ook meer geduld opbrengen voor anderen (medemensen die wellicht al even imperfect hun weg proberen te vinden).
Het zijn een paar ideeën die in me opkomen. Er zijn er vast meer, misschien denk je aan hele andere dingen.
In elk geval doen de verhalen die we onszelf en elkaar vertellen ertoe.
Wat is denken in Mogelijkheden? Dat is openstaan om te leren, om stap voor stap verder te komen, om van moeilijke momenten te accepteren dat ze moeilijk zijn, het over vragen hebben, ruimte geven aan imperfectie. Het avontuur dat we ‘Leven’ noemen heeft veel te bieden.
Daarvoor openstaan, dát zou je denken in Mogelijkheden kunnen noemen, toch?
Wil je ook een moment van reflectie en gesprek voor jezelf of je team/organisatie? Ben je nieuwsgierig naar hoe het thema ‘verwachtingen’ daarbij je inzicht geeft en aanzet tot actie? Stuur me gerust een bericht (janwolter@hoofdruimte.nl).
Comments