Is het gras aan de overkant groener? Morgen geef ik een workshop over omgaan met verwachtingen - in Hotel New York in Rotterdam, een toepasselijke plek als het gaat om verwachtingen.
Daar begonnen emigranten - landverhuizers, heette dat toen - in de vorige eeuw aan hun overtocht naar Amerika en Canada.
De troonrede van vandaag heb ik nog niet gehoord, maar in de editie van 1950 sprak toenmalig koningin Juliana over een ‘krachtdadige bevordering van emigratie’. In Nederland was kort na WO II weinig werk en weinig perspectief. In promotiefilms werd vertrek naar onder meer Canada en Australië actief aangemoedigd.
Ook mijn tante Jetty vertrok destijds naar Canada. Voor mijn boek ‘Wat had je dan verwacht?’ had ik een lang gesprek met haar. Ik wilde weten hoe het was om een compleet nieuw bestaan op te bouwen.
Ze had een inspirerend verhaal waarin ze een oeroude wijsheid samenvatte: ‘Je loopt niet weg. Je leert accepteren wat naar je toekomt.’ De gewekte verwachtingen over de emigratie waren nogal rooskleurig, maar de werkelijkheid was taai. ‘Maar dingen veranderen. Altijd. Niets blijft hetzelfde.’
En inderdaad kwamen er betere tijden, bleven ze aanpakken wat ze konden en slaagden ze erin een nieuw bestaan op te bouwen. Juist het overwinnen van moeilijke momenten gaf steeds weer vertrouwen, vertelde ze.
Wat kunnen nu met dat verhaal uit vroegere tijden?
In de workshop morgen gaan we het hebben over werkdruk. Het probleem van nu is niet te weinig, maar te veel werk. En er zijn hoge verwachtingen van hoe werk en leven eruit kan zien.
Maar wat doe je op lastige momenten waarin het anders loopt dan verwacht? Blijf je vasthouden aan je verwachting (‘zo moet het zijn!’) of kun je meebewegen met de werkelijkheid zoals die is.
Natuurlijk doe je wat je kunt, je gaat niet onverschillig slachtoffertje zitten spelen en je kunt al een verschil maken met helder communiceren. Belangrijk blijft toch ook veerkrachtig denken. En, zoals tante Jetty het zei, net als Boeddha, stoïcijnse filosofen en vele anderen wijzen: leren accepteren wat naar je toekomt. (Meer daarover in hoofdstuk 10 van mijn boek 'Wat had je dan verwacht?')
In een tijd waarin succes en geluk maakbaar lijken, is die uitdaging misschien wel veel groter dan 70 jaar geleden.
Ben je nieuwsgierig naar de workshop die ik morgen ga geven? Lijkt het thema 'hoge verwachtingen' je wel wat voor jouw organisatie? Stuur me dan een bericht, ik vertel je er graag meer over.
Beeld: eindscène van 'Sterren stralen overal', een van de weinige Nederlandse speelfilms die na WOII werden uitgebracht. Onderwerp: emigratie.